Điểm mới nổi bật của việc sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng năm 2014 là cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng.
Hình minh họa
Theo Cục Quản lý hoạt động xây dựng (Bộ Xây dựng), mục đích của việc sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng năm 2014 là tiếp tục thể chế hóa Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu tạo điều kiện thuận lợi, minh bạch, bình đẳng cho người dân và doanh nghiệp; khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn công tác đầu tư xây dựng; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Theo đó, dự án Luật đã tập trung vào 3 nhóm chính sách: Thứ nhất, cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng; thứ hai, bãi bỏ, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực xây dựng; và thứ 3, hoàn thiện chính sách, pháp luật về xây dựng bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với pháp luật có liên quan.
Bổ sung quy định về lập, thẩm định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng
Điểm mới nổi bật trong chính sách về cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng của Dự thảo Luật là đã sửa đổi, bổ sung các quy định về lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng và cấp phép xây dựng.
Theo quy định hiện hành tại Luật Xây dựng, nội dung, phạm vi, thẩm quyền thực hiện của cơ quan quản lý nhà nước, người quyết định đầu tư, tổ chức tư vấn về công tác thẩm định dự án chưa phù hợp với nguyên tắc: cơ quan quản lý nhà nước chỉ kiểm soát nội dung thuộc chức năng quản lý nhà nước về xây dựng như quy hoạch, quy chuẩn; người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, cơ quan tư vấn phải tự chịu trách nhiệm về các nội dung cụ thể về lập và phê duyệt dự án đầu tư xây dựng.
Do vậy, tại Dự thảo Luật đã phân tách trách nhiệm, nội dung thẩm định để phê duyệt dự án của cơ quan chuyên môn thuộc người quyết định đầu tư và trách nhiệm kiểm soát các nội dung thuộc quản lý nhà nước của cơ quan chuyên môn về xây dựng, đồng thời làm rõ việc thực hiện song song, đồng thời các thủ tục về phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường trong quá trình thẩm định dự án.
Theo đó, Dự thảo đã rút gọn nội dung cũng như thời gian thẩm định dự án tại cơ quan chuyên môn về xây dựng, đơn giản hóa thủ tục hành chính, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án sử dụng vốn đầu tư công.
Tương tự như ở bước thẩm định dự án đầu tư xây dựng, quy định hiện hành của Luật Xây dựng 2014 chưa phân định rõ trách nhiệm, nội dung thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng và chủ đầu tư, chưa nêu rõ bước thiết kế cần phải thẩm định trong nhiều bước thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở; chưa phát huy được vai trò chuyên môn của tổ chức thẩm tra thiết kế về an toàn công trình, một số nội dung thẩm định trùng lặp với nội dung cấp phép xây dựng.
Để giải quyết những bất cập này, các nội dung về thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng được rà soát, sửa đổi, bổ sung theo hướng: làm rõ bước thiết kế cần thẩm định, phê duyệt; giảm đối tượng phải thẩm định thiết kế xây dựng tại cơ quan chuyên môn về xây dựng; đơn giản hóa thủ tục hành chính; tích hợp thủ tục thẩm định thiết kế xây dựng và cấp phép xây dựng đối với công trình sử dụng vốn khác.
Tại Dự thảo Luật, các công trình đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định bước thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở thì được miễn giấy phép xây dựng. Như vậy, về tổng thể theo quy định sửa đổi, tất cả các công trình thuộc các nguồn vốn đều chỉ phải thực hiện 2 thủ tục tại cơ quan chuyên môn về xây dựng/cơ quan cấp phép.
Đối với thẩm định dự án, thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở,trường hợp này được miễn phép xây dựng hoặc thẩm định dự án, cấp phép xây dựng, thay vì phải thực hiện tuần tự cả 3 thủ tục thẩm định dự án, thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở,cấp phép xây dựng như trước đây.
Đây là nội dung thay đổi cơ bản của dự án Luật nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, các thủ tục về cấp phép xây dựng cũng được rà soát để quy định đơn giản, phù hợp và trên cơ sở đánh giá việc thực hiện công tác cấp phép xây dựng sau khi cải cách thủ tục hành chính ở các địa phương, Bộ Xây dựng đã đề xuất giảm số ngày quy định cho cấp phép xây dựng từ 30 ngày xuống 20 ngày.
Đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh, bảo đảm sự đồng bộ của hệ thống pháp luật
Cục Quản lý hoạt động xây dựng cho biết, đối với chính sách về bãi bỏ, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực xây dựng, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung theo hướng bãi bỏ yêu cầu cá nhân tham gia quản lý, cá nhân hành nghề độc lập an toàn lao động, cá nhân tham gia quản lý dự án, kiểm định xây dựng, định giá xây dựng phải có chứng chỉ hành nghề; bãi bỏ yêu cầu đăng ký thông tin hoạt động xây dựng và thay bằng quy định cơ quan có thẩm quyền cấp chứng chỉ có trách nhiệm đăng tải thông tin để tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng.
Cụ thể, cơ quan soạn thảo đã chủ động rà soát, sửa đổi các quy định tại Luật Xây dựng 2014 để phù hợp với pháp luật liên quan: sửa đổi, bổ sung về phân loại dự án theo nguồn vốn để phù hợp với Luật Đầu tư công và các pháp luật có liên quan.
Sửa đổi, bổ sung quy định về báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, thẩm định, phê duyệt dự án, thiết kế phù hợp với Luật Đầu tư công 2019, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (đang được nghiên cứu sửa đổi), Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, Luật Quy hoạch; sửa đổi, bổ sung quy định về cấp phép xây dựng tại Điều 89 phù hợp với pháp luật về quảng cáo; sửa đổi, bổ sung quy định về an toàn lao động trong thi công xây dựng phù hợp với Luật An toàn, vệ sinh lao động.
Cùng với đó, đối với các dự án Luật đang dự thảo trình Quốc hội xem xét, Bộ Xây dựng đã rà soát và có văn bản trao đổi với các Bộ đang chủ trì soạn thảo các dự án Luật về các nội dung có liên quan đến pháp luật về xây dựng: dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư; Luật Đê điều và Luật Phòng chống thiên tai, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư để đề nghị điều chỉnh tại các dự thảo Luật để tránh chồng chéo trong thực hiện và đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Mọi thắc mắc quý khách vui lòng liên hệ Công ty tư vấn doanh nghiệp Blue để được tư vẫn miễn phí.
